Geen japanse les, wel een paar kleine richtlijnen:
- Klinkers die na een “sh” klank staan worden maar heel licht uitgesproken. Bijvoorbeeld ‘tsuki’ moet bijna klinken als ts’ki.
- Een “sh” klank wordt uitgesproken als de “ch” in het franse werkwoord “acheter”. Voorbeeld: gaeshi.
- Als een werkwoord (altijd ergens achteraan de zin) eindigt op een “u” wordt deze meestal niet uitgesproken. Afhankelijk van de regio en sociale klasse wordt deze wel uitgesproken, of om de klemtoon te leggen op iets. Men zegt dus “itadakimas” als er staat “itadakimasu”.
Vormen van aanval
| Atemi | Algemene term voor een stoot naar een vitaal punt op het lichaam |
| Tsuki | Vuiststoot of slag |
| Chudan-tsuki | Vuiststoot naar de onderbuik |
| Gedan-tsuki | Neerwaartse vuiststoot |
| Gyaku-tsuki | Vuiststoot met achterwaartse arm |
| Oi-tsuki | Vuiststoot met voorwaartse pas |
| Mune-tsuki | Vuiststoot naar buik ter hoogte van de obi |
| Shomen-uchi | Rechte slag naar het hoofd, al klievend |
| Yokomen-uchi | Zijwaartse slag naar het hoofd |
| Mae-geri | Voorwaartse trap |
Grepen
| Ai Hanmi | Beide partners hebben dezelfde voet voorwaarts staan |
| Gyaku Hanmi | Inverse stand. Partners staan met tegenovergestelde voet naar elkaar |
| Katate-dori | 1 hand die 1 andere hand vastneemt |
| Gyakute-dori | Inverse greep. De rechterpols van de partner nemen met de linkerhand |
| Kata-dori | Schoudergreep |
| Ryokata dori | De beide schouders nemen |
| Ryote dori | Beide handen worden genomen tegelijkertijd door de partner (voorwaarts) |
| Morote dori | Twee handen die 1 hand vastnemen |
| Ushiro morote dori | idem, maar achterwaarts |
| Ushiro eri-dori | Rever greep langs achter |
| Ushiro tekubi-dori | Polsgreep langs achter |
| Ushiro kubi-shime | Wurggreep langs achter |
Lichaamsdelen
| Ashi | been of voet |
| Te | hand |
| Atama | hoofd |
| Hiji | elleboog |
| Kote | pols |
| Kubi | nek |
| Kata | schouder |
| Morote | twee handen |
| Mune | borstkas |
| Seika-tanden | Onderbuik |
| Hara | deel van de buik, 2 cm onder de navel waar het zwaartepunt van het lichaam zich bevindt. Bron van ki/chi. |
| Shintai | lichaam |
| Shomen | gezicht |
| Shute | “zwaardkant” van de hand |
| Ude | arm |
| Yubi | vinger |
Tellen
| 1 | Ichi |
| 2 | Ni |
| 3 | San |
| 4 | Shi (of yon) |
| 5 | Go |
| 6 | Roku |
| 7 | Shichi (of nana) |
| 8 | Hachi |
| 9 | Kyu |
| 10 | Jyu |
| 11 | Jyu ichi (letterlijk “tien (en) een”) elf |
| 12 | Jyu ni (letterlijk “tien (en) twee”) twaalf |
| … | |
| 43 | Yon jyu san (letterlijk 4 maal tien en 3) drieenveertig |
| 99 | Kyu jyu kyu (letterlijk 9 maal tien en 9) negenennegentig |
| 100 | Hyaku |
| 1000 | Sen |
| 10000 | Man |
Een paar uitzonderingen
- Gebruik “shi” voor “vier” alleen als het cijfer vier letterlijk nodig is, zoals in 354. Maar gebruik “yon” voor bijvoorbeeld 40, 400, 4000, etc.
- Gebruik “shichi” voor “seven” alleen als het cijfer zeven letterlijk nodig is, zoals in 857.
Maar gebruik “nana” voor 70, 700, 7000, etc. - “shi” betekent bloed en symboliseert de dood, en wordt dus zo min mogelijk gebruikt omdat het ongeluk betekent.
- 600 = zeg “roppyaku” (en niet “rokyu hyaku”)
- 800 = zeg “happyaku” (en niet “hachi hyaku”)
- 8000 = zeg “hassen” (en niet “hachi sen”)
Dingen die je in een dojo zal horen
| Hajime | Start (gebiedende wijs) |
| Hayaku | Vlug (gebiedende wijs) |
| Koutai | Verander (wat er moet veranderen hangt af van de context) |
| Mate | Wacht (gebiedende wijs) |
| Mawatte | Draai je om (gebiedende wijs) |
| Mokuso | Sluit de ogen, kom tot jezelf |
| Suwatte | Zit neer (gebiedende wijs) |
| Yame | Stop (gebiedende wijs) |
| Yoi | Klaar? (gebiedende wijs) |
| Yukuri | Langzaam (gebiedende wijs) |
| Yuru | yaka ni Vloeiend (gebiedende wijs) |
| Rei | Groet (gebiedende wijs of zelfstandig naamwoord) |
| Shinzen ni rei | Groet het “altaar” |
| Sensei ni rei | Groet naar de leraar |
| Kamiza ni rei | Groet naar de kamiza, de muur der goden |
Uitdrukkingen
| Bij het begin van de les | Onegaishimas(u). Letterlijk: ik verzoek u. |
| Bij het einde van de les | Doomo Arigatoo Gozaimashita |
| Arigatoo | Dank u (informeel) |
| Doomo | Dank u (informeel, letterlijk “heel veel”) |
| Doomo arigatoo | (formeel, letterlijk “heel erg bedankt”) |
| Doomo arigatoo gozaimasu | (heel formeel, bedanking voor iets dat bezig is) |
| Doomo arigatoo gozaimashita | (heel formeel, bedanking voor iets dat voorbij is) |
| Doozo | Alstublieft of “Ga uw gang”, wordt ook gebruikt bij het geven van iets. |
| Sumimasen | Excuseer (redelijk informeel, meestal om de aandacht te trekken van iemand) |
| Gomen nasai | Het spijt me (iets formeler) |
| Shitsurei shimasu | Mijn excuses. Bij het onderbreken van een activiteit of het storen van iemand (heel formeel) |
| Hai | Ja (als antwoord op een vraag) |
| Iie | Neen, of om een compliment af te wimpelen |
| Wakarimashita | Ik heb het begrepen |
Richtingen
| Mae | Voorwaarts |
| Ushiro | Achterwaarts of achter |
| Hidari | links |
| Migi | rechts |
| Omote | voorzijde |
| Ura | achterzijde |
| Soto | buitenkant |
| Uchi | binnenkant |
| Jodan | hoog |
| Chudan | middel |
| Gedan | laag |
| Otoshi | al vallend |
| Yoko | zijkant |
| Gyaku | Invers |
| Hantai | de andere kant |
| Komi | Dichter komen |
| Happo | In alle acht richtingen |
| Naka | centrum (fysisch) |
| Uke | de persoon die ontvangt |
| Nage | de persoon die werpt |
| Kohai | Junior |
| Sempai | Senior |
| Sensei | Leraar of instructeur |
| Shihan | Senior leraar (alleen gebruikt in het systeem waarin deze rank bestaat, een buitenstaander blijft sensei zeggen) |
| Kyu | Student-graad, van 6 tot 1: nanakyu, rokyu , gokyu , yonkyu , sankyu , nikkyu , ikkyu |
| Dan | Leraar-graad, van 1 tot 10: shodan , nidan , sandan , yondan , godan , rokudan , nanadan , hachidan , kudan , judan |
| Soke | Hoofd van een bepaalde stijl. Vroeger het hoofd van de familiestijl |
| Doshu | Hoofd van “de weg”. (Momenteel Moriteru Ueshiba Sensei) |
| Kaicho | Hoofd van een organisatie |
| Kancho | Eigenaar van een school, fysisch |
| O-Sensei | Grote leraar. Bijnaam van Morihei Ueshiba |
Technieken of handelingen
| Nage | worp of werper |
| Ukemi | Valtechniek(en) letterlijk: “ontvangen met het lichaam” |
| Kumitachi | Technieken met het zwaard |
| Kumite | Technieken zonder wapens |
| Kumijo | Technieken met de jo |
| Waza | Handelingen of technieken (letterlijk) |
| Atemi-waza | Stoottechnieken naar vitale punten op het lichaam |
| Hanashi-waza | Technieken om uit grepen te geraken |
| Hanmi-handachi | Technieken met 1 persoon die zit en 1 persoon die staat |
| Henka waza | Gevarieerde techniek. Een rivier die een obstakel tegenkomt en van richtig veranderd. Een aikido-techniek die begint, maar dan verandert naar een variatie of andere techniek. |
| Jiju waza | Vrije training van een set van oefeningen. Verschillend van randori waar alle technieken toegestaan zijn. |
| Kaeshi-waza | Pareer-technieken |
| Kihon-waza | Fundamenten of basistechnieken |
| Ne waza | Grijptechnieken, meestal grondwerk |
| Sutemi waza | Letterlijk techieken met het lichaam als offer. Offerworpen. |
| Suwari waza | Technieken met uke en nage in een zittende positie. |
| Tachi waza | Technieken waar uke en nage rechtstaan |
| Ushiro-waza | Technieken met achterwaartse aanvallen |
